PHÂN BIỆT VIÊN NGẬM HO VÀ VIÊN NGẬM ĐAU HỌNG: CÓ THAY THẾ NHAU ĐƯỢC KHÔNG?

Khi cảm giác khó chịu ở cổ họng ghé thăm, viên ngậm là một trong những giải pháp tiện lợi và nhanh chóng được nhiều người lựa chọn. Tuy nhiên, giữa vô vàn sản phẩm trên thị trường, bạn có bao giờ thắc mắc: Viên ngậm ho và viên ngậm đau họng có phải là một không? Liệu có thể dùng thay thế cho nhau?

Viên ngậm ho và viên ngậm đau họng thường được sử dụng khi có các triệu chứng khó chịu ở vùng họng, nhưng chúng không hoàn toàn giống nhau về thành phần và cơ chế tác dụng chính, do đó không phải lúc nào cũng có thể dùng thay thế cho nhau một cách hiệu quả tối ưu. Mặc dù đều tan trong miệng và mang lại cảm giác dễ chịu cho cổ họng, viên ngậm ho và viên ngậm đau họng được bào chế với những mục đích và thành phần hoạt chất chính khác nhau.

I. PHÂN BIỆT VIÊN NGẬM HO VÀ VIÊN NGẬM ĐAU HỌNG

1. Viên ngậm ho:

Mục đích chính:

Mục đích chính của viên ngậm ho là làm dịu cơn ho, giảm tần suất ho, hoặc hỗ trợ làm loãng đờm để dễ tống xuất (đối với ho có đờm).

Cơ chế tác dụng của viên ngậm ho:

• Kích thích tiết nước bọt: Quá trình ngậm kẹo giúp làm tăng tiết nước bọt, từ đó làm ẩm và làm dịu niêm mạc họng bị khô rát hoặc kích ứng, giảm cảm giác ngứa ngáy gây ho.

• Tạo lớp màng bảo vệ: Khi tan ra, viên ngậm tạo một lớp màng mỏng bao phủ cổ họng, giảm ma sát và kích thích từ môi trường.

• Chứa hoạt chất giảm ho/long đờm: Một số loại có thể chứa các thành phần làm giảm phản xạ ho hoặc các chất long đờm giúp đờm loãng hơn.

Thành phần phổ biến của viên ngậm ho:

• Menthol (bạc hà), tinh dầu khuynh diệp: Tạo cảm giác the mát, thông mũi, làm dịu họng.

• Mật ong, cam thảo, gừng, quất, tần dày lá (húng chanh), Ivy (thường xuân): Các chiết xuất thảo dược có tính chất làm dịu, kháng viêm nhẹ, hoặc long đờm tự nhiên.

• Dextromethorphan (trong một số loại đặc biệt, cần chú ý liều lượng): Hoạt chất ức chế ho.

2. Viên ngậm đau họng:

Mục đích chính:

Mục đích chính của viên ngậm đau họng là giảm đau, giảm sưng viêm và/hoặc sát khuẩn tại chỗ ở vùng họng.

Cơ chế tác dụng của viên ngậm đau họng:

• Gây tê cục bộ: Chứa các chất gây tê nhẹ làm mất cảm giác tạm thời các đầu dây thần kinh ở niêm mạc họng, từ đó giảm nhanh cảm giác đau rát, khó chịu khi nuốt.

• Sát khuẩn/kháng khuẩn: Các thành phần sát khuẩn giúp tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của vi khuẩn, virus, nấm ở khoang miệng và họng, giảm nguy cơ nhiễm trùng hoặc hỗ trợ điều trị viêm nhiễm.

• Chống viêm: Một số loại có thể có thêm hoạt chất kháng viêm không steroid (NSAIDs) liều thấp để giảm sưng tấy.

• Làm dịu: Tương tự viên ngậm ho, cũng giúp kích thích tiết nước bọt làm ẩm họng.

Thành phần phổ biến của viên ngậm đau họng:

• Chất gây tê: Benzocaine, Lidocaine, Hexylresorcinol.

• Chất sát khuẩn: Amylmetacresol, Dichlorobenzyl alcohol, Chlorhexidine, Povidone-iodine.

• Chất chống viêm: Benzydamine.

• Menthol, chanh, mật ong: Thường được thêm vào để tăng cảm giác dễ chịu và hương vị.

II. VIÊN NGẬM HO VÀ VIÊN NGẬM ĐAU HỌNG CÓ THỂ DÙNG THAY THẾ NHAU KHÔNG?

Có thể trong một số trường hợp, nhưng không phải lúc nào cũng hiệu quả tối ưu hoặc phù hợp.

1. Có thể thay thế trong trường hợp triệu chứng nhẹ và chồng lấn:

• Nhiều triệu chứng ho và đau họng thường đi kèm trong các trường hợp cảm lạnh thông thường, viêm họng nhẹ. Nhiều viên ngậm được thiết kế để vừa làm dịu ho vừa giảm đau họng, vì ho và đau họng thường đi kèm với nhau trong các bệnh cảm lạnh thông thường hoặc viêm họng nhẹ.

• Các loại viên ngậm chứa thành phần như menthol, mật ong, hoặc tinh dầu khuynh diệp thường có tác dụng làm dịu và mát họng, giúp giảm cả ho và đau rát ở mức độ nhẹ. Trong trường hợp này, việc sử dụng loại nào cũng có thể mang lại cảm giác dễ chịu.

2. Không nên thay thế trong trường hợp triệu chứng rõ rệt hoặc cần tác động chuyên biệt:

• Nếu bạn bị ho nhiều, đặc biệt là ho có đờm, và ít đau họng: Bạn nên chọn viên ngậm ho có tác dụng long đờm (ví dụ chứa Ivy, cam thảo) để giúp tống xuất đờm ra ngoài hiệu quả hơn. Viên ngậm đau họng chỉ tập trung sát khuẩn sẽ ít hiệu quả hơn trong việc giải quyết cơn ho.

• Nếu bạn bị đau họng dữ dội, khó nuốt, nhưng ít ho: Viên ngậm đau họng có chứa chất gây tê cục bộ (như Benzocaine) sẽ là lựa chọn tối ưu để làm tê và giảm đau nhanh chóng. Viên ngậm ho thường không chứa chất gây tê mạnh, nên sẽ không hiệu quả bằng.

• Viên ngậm sát khuẩn: Nếu bác sĩ chẩn đoán bạn bị viêm họng do vi khuẩn và cần sát khuẩn tại chỗ, viên ngậm đau họng có thành phần kháng khuẩn/sát trùng sẽ phù hợp hơn.

III. LỜI KHUYÊN KHI LỰA CHỌN VIÊN NGẬM HO VÀ VIÊN NGẬM ĐAU HỌNG

Các chuyên gia y tế đưa ra lời khuyên khi chọn viên ngậm ho và viên ngậm đau họng như sau:

• Xác định triệu chứng ưu tiên: Hãy tự hỏi: "Mình đang bị ho nhiều hơn hay đau họng nhiều hơn?" Điều này sẽ giúp bạn chọn sản phẩm đúng trọng tâm.

• Đọc kỹ nhãn sản phẩm: Luôn luôn đọc thành phần và công dụng ghi trên bao bì. Nhà sản xuất thường ghi rõ sản phẩm này dành cho "ho" hay "đau họng" hoặc "ho và đau họng".

• Không lạm dụng: Viên ngậm chỉ là giải pháp hỗ trợ làm giảm triệu chứng tạm thời, không phải là thuốc điều trị nguyên nhân gốc rễ. Không sử dụng quá liều lượng khuyến cáo.

• Theo dõi và đi khám bác sĩ: Hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và có phác đồ điều trị phù hợp nếu bạn đang bị các trường hợp:

• Triệu chứng ho hoặc đau họng kéo dài (hơn vài ngày).

• Kèm theo sốt cao, khó thở, tức ngực, hoặc bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khác.

• Ở trẻ nhỏ, người già, hoặc người có bệnh nền.

Viên ngậm ho và viên ngậm đau họng có những điểm khác biệt tinh tế về thành phần và mục tiêu tác động chính. Mặc dù có thể có sự chồng lấp trong việc làm dịu cổ họng, nhưng để đạt được hiệu quả tối ưu và giải quyết đúng vấn đề, việc lựa chọn sản phẩm phù hợp với triệu chứng ưu thế là rất quan trọng. Hãy là người tiêu dùng thông thái và luôn tham khảo ý kiến chuyên gia y tế khi cần thiết!