VÌ SAO TỶ LỆ ĐỘT QUỴ GIA TĂNG KHI TRỜI LẠNH?

Khi gió mùa đông bắc ùa về, các cơ sở y tế chứng kiến sự gia tăng đáng kể số lượng bệnh nhân tim mạch và mạch máu não, đặc biệt là đột quỵ. Tỷ lệ tàn tật và tử vong cao do đột quỵ gây ra gánh nặng lớn.

Kinh nghiệm y tế cho thấy mối liên hệ giữa thời tiết lạnh và nguy cơ đột quỵ không phải ngẫu nhiên. Đó là kết quả của các phản ứng sinh lý phức tạp khi cơ thể thích nghi với môi trường khắc nghiệt. Hiểu rõ các cơ chế này là chìa khóa để chủ động phòng ngừa, bảo vệ sức khỏe trong mùa đông.

I. CƠ CHẾ SINH LÝ HỌC: PHẢN ỨNG CỦA CƠ THỂ VỚI TRỜI LẠNH

Khi nhiệt độ môi trường giảm xuống, cơ thể chúng ta kích hoạt một loạt các cơ chế tự vệ để duy trì nhiệt độ cốt lõi ổn định ở mức 37°C. Đây là một quá trình sinh lý thiết yếu giúp bảo vệ các cơ quan nội tạng khỏi tổn thương do lạnh.

Tuy nhiên, chính những phản ứng này lại vô tình tạo thêm gánh nặng cho hệ tim mạch, làm tăng nguy cơ đột quỵ, một biến chứng nguy hiểm và đe dọa tính mạng.

1. Co mạch ngoại vi

Co mạch ngoại vi là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi gặp lạnh, giúp giảm mất nhiệt bằng cách hạn chế lưu lượng máu gần bề mặt da. Tuy nhiên, sự co mạch này làm tăng sức cản ngoại vi, buộc tim phải hoạt động mạnh hơn, dẫn đến tăng huyết áp đột ngột. Huyết áp cao là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây đột quỵ, đặc biệt là đột quỵ xuất huyết.

2. Tăng độ nhớt máu

Thời tiết lạnh có thể làm tăng độ nhớt của máu do nồng độ các yếu tố đông máu và số lượng tiểu cầu gia tăng. Máu trở nên đặc hơn, lưu thông chậm hơn và dễ hình thành cục máu đông, từ đó làm tăng nguy cơ tắc nghẽn mạch máu não và gây ra đột quỵ nhồi máu.

3. Tăng cường hoạt động của hệ thần kinh giao cảm

Tiếp xúc với lạnh kích thích hệ thần kinh giao cảm, gây giải phóng catecholamine như adrenaline và noradrenaline. Các chất này làm tăng nhịp tim, sức co bóp cơ tim và gây co mạch, dẫn đến tăng huyết áp. Trạng thái kích thích tim mạch này có thể tiềm ẩn những tác động tiêu cực đối với sức khỏe tim mạch.

II. SỰ MẤT ỔN ĐỊNH CỦA BỆNH MẠN TÍNH KHI TRỜI LẠNH

Đối với những người đã có tiền sử bệnh lý tim mạch, thời tiết lạnh đóng vai trò như một chất xúc tác, làm cho bệnh trở nên mất ổn định và dễ dẫn đến các biến cố nguy hiểm.

1. Bệnh tăng huyết áp

Nhiệt độ giảm có thể dẫn đến tăng huyết áp đáng kể ở người bệnh. Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột giữa môi trường ấm và lạnh có thể gây ra cơn tăng huyết áp kịch phát, tiềm ẩn nguy cơ vỡ mạch máu não.

2. Sự mất cân bằng oxy

Trong thời tiết lạnh, cơ thể tiêu thụ nhiều năng lượng hơn để duy trì thân nhiệt, dẫn đến tăng nhu cầu oxy của cơ tim. Ở bệnh nhân mắc bệnh mạch vành, tình trạng này có thể gây thiếu máu cơ tim, gián tiếp làm tăng nguy cơ rối loạn nhịp tim, một yếu tố nguy cơ quan trọng dẫn đến đột quỵ do tim.

3. Thay đổi hành vi sống

Trong mùa lạnh, mọi người thường ít vận động hơn, ăn nhiều thức ăn giàu năng lượng và chất béo hơn, đồng thời có thể uống ít nước hơn (dẫn đến máu dễ bị cô đặc). Những thay đổi hành vi này càng làm trầm trọng thêm các yếu tố nguy cơ tim mạch

III. PHÒNG NGỪA ĐỘT QUỴ KHI TRỜI LẠNH

1. Kiểm soát nhiệt độ hiệu quả

• Giữ ấm cơ thể: Mặc nhiều lớp áo mỏng thay vì một lớp áo dày. Đặc biệt chú ý giữ ấm các vùng nhạy cảm như đầu, cổ, bàn tay và bàn chân, vì đây là những vùng có nhiều mạch máu ngoại vi gây mất nhiệt.
• Tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột: Không nên ra khỏi nhà ngay lập tức sau khi thức dậy hoặc từ phòng ấm sang phòng lạnh. Nên tập thể dục nhẹ nhàng trong nhà và làm quen từ từ với nhiệt độ.

2. Quản lý huyết áp và thuốc men

• Đo huyết áp thường xuyên: Kiểm tra huyết áp đều đặn hơn trong mùa lạnh. Nếu huyết áp có xu hướng tăng cao, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh liều thuốc huyết áp kịp thời.
• Tuân thủ điều trị: Tuyệt đối không tự ý ngưng hoặc thay đổi liều thuốc điều trị các bệnh mãn tính (tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu).

3. Duy trì lối sống lành mạnh

• Vận động hợp lý: Duy trì hoạt động thể chất nhẹ nhàng trong nhà hoặc vào thời điểm ấm nhất trong ngày.
• Chế độ ăn uống: Ưu tiên ăn các loại thực phẩm giàu vitamin, hạn chế đồ ăn mặn, nhiều chất béo bão hòa.
• Bỏ thuốc lá: Hút thuốc làm co mạch máu nghiêm trọng, làm trầm trọng thêm tác hại của thời tiết lạnh.

4. Bổ sung MyVita Natto

Viên uống MyVita Natto, với thành phần Nattokinase, là biện pháp chủ động bảo vệ hệ mạch máu. MyVita Natto này giúp làm tan các nguy cơ tắc nghẽn, duy trì lưu thông máu ổn định, bảo vệ sức khỏe tim mạch và não bộ, đặc biệt hữu ích trong mùa đông.

• Hỗ trợ phân hủy cục máu đông: Nattokinase hòa tan Fibrin, thành phần chính tạo cục máu đông, giúp máu lưu thông dễ dàng, đặc biệt quan trọng trong điều kiện máu dễ bị cô đặc do lạnh.
• Hỗ trợ huyết áp ổn định: Giảm độ nhớt máu và cải thiện tính đàn hồi của thành mạch, từ đó hỗ trợ ổn định huyết áp - yếu tố nguy cơ hàng đầu gây đột quỵ do lạnh.

Thời tiết lạnh làm gia tăng nguy cơ đột quỵ do sự kết hợp của tăng huyết áp, tăng đông máu và co thắt mạch. Hiểu rõ các cơ chế sinh lý này và chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa, đặc biệt là kiểm soát huyết áp và giữ ấm cơ thể, đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe mạch máu não và đảm bảo một mùa đông an toàn.