1. Vì sao trời nóng dễ khiến chúng ta chán ăn?
Khi mùa hè đến, nhiệt độ tăng cao khiến nhiều người cảm thấy chán ăn, dù đang rất cần năng lượng. Vậy tại sao trời nóng lại làm chúng ta mất cảm giác ngon miệng? Cùng khám phá những nguyên nhân khiến bạn không muốn ăn vào những ngày oi ả dưới đây:
- Mất nước, đổ mồ hôi: Trời nóng khiến cơ thể tiết nhiều mồ hôi để làm mát, dẫn đến mất nước và chất điện giải. Điều này làm giảm cảm giác thèm ăn, nhất là ở người vận động ngoài trời.
- Vùng dưới đồi "hãm cơn đói": Não bộ kiểm soát cả thân nhiệt và cảm giác đói. Vào mùa nóng, để giảm sinh nhiệt, vùng dưới đồi sẽ tự động kìm hãm cảm giác thèm ăn.
- Căng thẳng, stress: Nắng nóng kéo dài khiến cơ thể mệt mỏi, dễ cáu gắt. Stress làm rối loạn nội tiết, ảnh hưởng hệ tiêu hoá và gây chán ăn.
- Rối loạn tiêu hoá: Các bệnh lý như viêm đại tràng, tiêu chảy hoặc rối loạn đường ruột gây đau bụng, mệt mỏi, từ đó khiến người bệnh ăn uống kém.
- Viêm họng, cảm cúm, khi bị bệnh do virus, cơ thể mất vị giác, đau họng, sốt nhẹ… khiến việc ăn uống trở nên khó khăn và kém ngon miệng.
2. Dinh dưỡng hợp lý trong mùa nắng nóng
2.1. Rau củ quả tính mát
Khi trời nóng nực, ngoài việc bổ sung nước, bạn cũng cần thêm các loại trái cây và rau củ giàu nước để duy trì sức khỏe và cung cấp vitamin, khoáng chất cho cơ thể. Dưới đây là những thực phẩm giải nhiệt hiệu quả trong mùa hè:
- Dưa hấu: Với hơn 90% nước, dưa hấu giúp giải khát và cung cấp lycopene, chất chống oxy hóa mạnh mẽ.
- Dưa chuột: Chứa 96,73% nước, dưa chuột là nguồn cung cấp vitamin C, K và khoáng chất, rất tốt cho hệ tiêu hóa.
- Dâu tây: Chứa nhiều vitamin C và kali, dâu tây giúp đẹp da và tăng cường hệ miễn dịch.
- Dưa lưới: Với 90% nước, dưa lưới bổ sung sắt và vitamin A, C, giúp phục hồi sinh lực.
- Quả lê: Lê chứa 84% nước, tốt cho người tiểu đường, giúp kiểm soát lượng đường trong máu.
- Dứa (Thơm): Dứa chứa 90,5% nước và nhiều vitamin C, hỗ trợ hệ miễn dịch và tiêu hóa.
- Các loại quả có múi (bưởi, cam, quýt): Các quả này không chỉ giàu nước mà còn chứa vitamin C, giúp tăng cường sức khỏe và chống lão hóa.
- Quả roi (mận): Với 85% nước, quả roi giúp làm mát cơ thể, trị tiêu chảy và đầy hơi.
Ngoài ra, còn có các thực phẩm khác như quả cà chua, rau chân vịt, bông cải xanh, cần tây và bí ngòi, tất cả đều giàu nước và dưỡng chất, giúp cơ thể bạn luôn tươi mới trong mùa hè oi ả.
2.2. Các loại nước giúp giải nhiệt, tốt cho sức khỏe
- Nước dừa: Nước dừa là một thức uống giải nhiệt tuyệt vời, chứa nhiều khoáng chất như kali, magie và canxi, giúp cơ thể bổ sung nước nhanh chóng và duy trì sự cân bằng điện giải. Nước dừa cũng hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường hệ miễn dịch.
- Nước chanh muối: Nước chanh muối là một thức uống đơn giản nhưng rất hiệu quả để giải nhiệt trong mùa hè. Chanh cung cấp vitamin C giúp tăng cường sức đề kháng, còn muối giúp bổ sung các khoáng chất mất đi qua mồ hôi, giữ cho cơ thể không bị mất nước.
- Trà xanh: Trà xanh chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp làm mát cơ thể, giảm căng thẳng và cung cấp vitamin C. Nó còn có tác dụng lợi tiểu, giúp thanh lọc cơ thể và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
- Nước ép dưa hấu: Dưa hấu không chỉ là thực phẩm giải nhiệt mà còn có thể trở thành một loại nước ép tuyệt vời giúp cơ thể luôn tươi mới. Nước ép dưa hấu cung cấp nhiều vitamin A và C, giúp dưỡng ẩm da và giảm mệt mỏi.
- Nước nha đam: Nước nha đam giúp làm mát cơ thể và rất tốt cho làn da, giúp giải độc, giảm viêm và cải thiện hệ tiêu hóa. Nha đam còn chứa nhiều vitamin C và các khoáng chất giúp cải thiện sức khỏe tổng thể.
- Nước ép bưởi, cam, chanh: Nước ép từ bưởi, cam và chanh đều giàu vitamin C, giúp tăng cường hệ miễn dịch, giải độc và làm mát cơ thể. Đây là lựa chọn tuyệt vời để duy trì sức khỏe và làm đẹp da trong mùa hè.
- Nước ép dứa: Dứa là một nguồn cung cấp vitamin C tuyệt vời, và nước ép dứa giúp thanh nhiệt, làm sạch cơ thể, tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ tiêu hóa. Ngoài ra, nước ép dứa còn có tác dụng chống viêm và làm mát cơ thể trong những ngày nóng bức.
- Nước mía: Nước mía chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, rất tốt để giải nhiệt, phục hồi năng lượng nhanh chóng. Nó còn có tác dụng thanh lọc cơ thể, cải thiện hệ tiêu hóa và giúp làn da mịn màng.
2.3. Các món chính nên ăn trong mùa hè
Thời tiết nắng nóng thường khiến mọi người cảm thấy chán ăn, khó tiêu, ảnh hưởng đến sức khỏe. Vì vậy, việc lựa chọn thực phẩm phù hợp và chế biến đúng cách là rất quan trọng để duy trì sức khỏe cho cả gia đình. Dưới đây là một số món ăn lý tưởng trong mùa hè mà bạn có thể tham khảo:
- Món luộc, hấp, hầm: Gà luộc, gà tiềm, bò nhúng giấm, gỏi cuốn tôm thịt, thịt hầm cải chua,... giúp mát cơ thể, dễ tiêu và ngon miệng. Bạn nên hạn chế các món chiên xào, thịt đỏ để giảm gánh nặng tiêu hóa.
- Cá béo, hải sản – giàu Omega-3: Cá hồi, cá thu, cá nục, cua, ngao, tôm... vừa bổ dưỡng, vừa giúp chống viêm, mát cơ thể. Bạn có thể tham khảo canh chua cá, canh riêu cua, cá kho tộ,...
- Đậu hũ – nhẹ bụng, dễ nấu: Nguồn đạm thực vật mát lành: đậu hũ (tàu hủ) nước đường, đậu hũ luộc, đậu non nấu canh thịt, đậu hũ dồn thịt sốt cà,... giúp dễ tiêu, không gây nóng trong.
- Canh rau thanh mát: Canh rau dền, bầu nấu nghêu, rau ngót thịt bằm, canh bí,... không chỉ dễ nấu mà còn giúp giải nhiệt mùa hè, tốt cho tiêu hóa và làm mát cơ thể.
- Gỏi & salad – giàu chất xơ, ít calo: Gỏi xoài tôm khô, gói bắp chuối (hoa chuối), salad cà chua dưa leo,... giúp làm mới khẩu vị, hỗ trợ tiêu hóa và giữ dáng hiệu quả.
3. Lưu ý khi ăn uống và sinh hoạt trong mùa nắng nóng
Uống đủ nước mỗi ngày: Nắng nóng dễ gây mất nước, mệt mỏi. Hãy uống từ 1,5–2,5 lít nước/ngày, ưu tiên nước lọc, nước dừa, nước trái cây tươi, nước điện giải nhẹ. Hạn chế nước ngọt, nước đá lạnh hay ăn kem dễ gây viêm họng.
Ăn uống đúng giờ, nhẹ bụng: Cơ thể cần nhiều năng lượng để điều hoà thân nhiệt. Hãy duy trì bữa ăn đúng giờ, tăng cường rau xanh, trái cây tươi và món dễ tiêu. Hạn chế ăn quá no, thức ăn nhiều dầu mỡ, gia vị cay nóng và nếu trời quá nóng khiến bạn chán ăn, hãy chia nhỏ bữa trong ngày để dễ hấp thu và đảm bảo dinh dưỡng.
Chọn thực phẩm tươi, an toàn: Ưu tiên thực phẩm tươi sống, rõ nguồn gốc, chế biến trong ngày. Bảo quản thực phẩm đúng cách, tránh để lâu ngoài nhiệt độ phòng vì dễ sinh vi khuẩn gây ngộ độc.
Hạn chế đồ ăn vặt, thực phẩm đường phố: Các món ăn đường phố, hàng rong trong mùa hè dễ nhiễm khuẩn do bảo quản kém. Đặc biệt với trẻ em, cần kiểm soát thói quen ăn uống để phòng tránh rối loạn tiêu hoá.
Ngủ nghỉ điều độ, tránh thức khuya: Thiếu ngủ khiến cơ thể dễ suy yếu, tăng nguy cơ cảm cúm, say nắng. Ngủ đủ giấc và giữ cho phòng ngủ thoáng mát giúp cơ thể phục hồi tốt hơn trong ngày hè oi bức.
Tăng cường vận động nhẹ, đúng thời điểm: Vận động giúp tăng cường trao đổi chất và sức đề kháng. Nên tập thể dục vào sáng sớm hoặc chiều mát, tránh vận động giữa trưa. Một số môn phù hợp trong mùa hè gồm:
- Bơi lội: làm mát cơ thể, rèn luyện toàn thân.
- Yoga, thiền: giúp thả lỏng, điều hoà thân tâm.
- Đi bộ, đạp xe nhẹ: giúp cải thiện tuần hoàn và hô hấp.
- Cầu lông, bóng chuyền trong nhà: duy trì sự linh hoạt mà không lo nắng nóng.
Lưu ý khi sử dụng điều hòa, thay đổi nhiệt độ: Chỉ nên ùng điều hòa ở mức 26–28°C, tránh chênh lệch nhiệt độ quá lớn giữa trong phòng và ngoài trời. Tránh ra vào nơi nóng – lạnh đột ngột để giảm nguy cơ sốc nhiệt, viêm họng. Vfa hãy nhớ vệ sinh điều hòa định kỳ để tránh vi khuẩn gây bệnh hô hấp.
4. Dinh dưỡng đúng cách giúp cơ thể khỏe mạnh trong mùa nóng
Chế độ ăn uống khoa học kết hợp sinh hoạt điều độ là chìa khóa giúp bạn vượt qua mùa hè một cách khoẻ mạnh, tràn đầy năng lượng. Hãy ưu tiên các món ăn mát lành, uống đủ nước và lắng nghe cơ thể để chăm sóc sức khỏe hiệu quả hơn mỗi ngày.
