Sự xuất hiện của biến thể COVID-19 mới (biến chủng NB.1.8.1) đang khiến cộng đồng y tế toàn cầu quan tâm. Dù không gây bệnh nặng hơn so với các biến thể trước, nhưng khả năng lây lan nhanh và sự thay đổi trong triệu chứng vẫn khiến biến thể này trở thành mối lo ngại đáng chú ý. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin về triệu chứng COVID-19 biến chủng mới, cách nhận biết sớm, hướng xử lý đúng cách và biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
1. Biến thể COVID-19 NB.1.8.1 có dễ lây hơn không?
Biến thể NB.1.8.1 là một nhánh phát sinh từ dòng Omicron JN.1, được ghi nhận có khả năng lây lan cao hơn nhờ sở hữu nhiều đột biến trên protein gai (spike protein) – yếu tố giúp virus bám chắc vào tế bào người. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho rằng các đột biến này có thể làm giảm hiệu quả của kháng thể trung hòa, khiến virus dễ né tránh hệ miễn dịch hơn so với những chủng trước đó.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia truyền nhiễm, biến thể này không gây ra triệu chứng nghiêm trọng hơn hoặc làm gia tăng tỷ lệ tử vong. Phần lớn bệnh nhân chỉ có triệu chứng nhẹ đến trung bình, dễ nhầm lẫn với cảm lạnh hoặc cúm thông thường, đặc biệt ở những người khỏe mạnh.
2. Các triệu chứng khi nhiễm COVID-19
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) cho biết, phần lớn người nhiễm biến thể mới đều có triệu chứng giống với các chủng Omicron trước đó, bao gồm:
- Sốt hoặc ớn lạnh
- Ho khan hoặc ho dai dẳng
- Đau họng, nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi
- Mệt mỏi, đau cơ, đau đầu
- Khó thở, hụt hơi
- Mất vị giác hoặc khứu giác mới xuất hiện
- Buồn nôn hoặc nôn, rối loạn tiêu hóa nhẹ
2.1. Những triệu chứng mới đáng chú ý:
Bên cạnh các biểu hiện quen thuộc, một số triệu chứng đặc trưng của NB.1.8.1 đang được ghi nhận, trong đó đáng chú ý nhất là:
- Tăng thân nhiệt nhẹ dai dẳng: Không giống sốt thông thường, tình trạng này biểu hiện bằng việc cơ thể ấm hơn mức bình thường (khoảng 37,6°C đến 38,1°C), kéo dài và không đi kèm ớn lạnh hoặc đau nhức rõ rệt. Đây có thể là phản ứng nhẹ nhưng kéo dài của cơ thể với virus.
- Chán ăn, đau dạ dày nhẹ hoặc tiêu chảy: Các vấn đề tiêu hóa xuất hiện rõ rệt hơn ở biến thể này, một đặc điểm thường thấy ở các chủng Omicron.
- Đau đầu âm ỉ kéo dài: Một số người cảm thấy khó chịu, đau đầu nhẹ nhưng không rõ nguyên nhân.
- Những biểu hiện này đôi khi dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với mệt mỏi thông thường, khiến người bệnh không chú ý đến việc xét nghiệm hoặc cách ly, làm tăng nguy cơ lây lan cộng đồng.
2.2. Nhận biết sớm để hạn chế lây lan
Việc nhận diện sớm các triệu chứng nhẹ nhưng kéo dài có ý nghĩa lớn trong việc kiểm soát dịch. Nếu bạn thấy cơ thể có dấu hiệu ấm hơn bình thường, ho kéo dài, chảy nước mũi và cảm thấy mệt mỏi không rõ lý do, nên chủ động:
- Thực hiện test nhanh COVID-19;
- Cách ly tại nhà, hạn chế tiếp xúc với người khác;
- Theo dõi diễn biến sức khỏe trong 5–7 ngày đầu, đặc biệt nếu có bệnh nền hoặc hệ miễn dịch yếu.
3. Nhiễm COVID-19 có cần cách ly không?
Theo quyết định mới từ Bộ Y tế, COVID-19 không còn thuộc nhóm A (bệnh truyền nhiễm đặc biệt nguy hiểm) mà được chuyển sang nhóm B – cùng nhóm với các bệnh như cúm mùa, viêm đường hô hấp do virus, lao... Điều này có nghĩa là người nhiễm COVID-19 không còn bắt buộc phải cách ly y tế nghiêm ngặt như trước.
Tuy nhiên, để hạn chế lây lan cho cộng đồng, người mắc COVID-19 vẫn nên tự cách ly tại nhà ít nhất 5 ngày kể từ khi xuất hiện triệu chứng hoặc có kết quả xét nghiệm dương tính.
3.1. Khuyến nghị phòng ngừa lây lan và xử lý khi điều trị tại nhà:
- Đeo khẩu trang đến hết ngày thứ 10, đặc biệt khi tiếp xúc với người thuộc nhóm nguy cơ cao.
- Rửa tay thường xuyên và giữ gìn vệ sinh không gian sống.
- Tránh tiếp xúc gần và tụ tập đông người.
- Nghỉ ngơi hợp lý, uống nhiều nước, ăn uống đầy đủ dinh dưỡng.
- Dùng thuốc hạ sốt, giảm đau nếu bị sốt hoặc đau nhức.
- Nhóm nguy cơ cao (người cao tuổi, người có bệnh nền, phụ nữ có thai) nên liên hệ bác sĩ sớm để được chỉ định điều trị hiệu quả nhất.
3.2. Khi nào cần đến bệnh viện?
Hiện nay, tuy F0 có thể tự điều trị tại nhà theo hướng dẫn của chuyên gia y tế. Nhưng không phải ai cũng có thể tự chữa khỏi bệnh tại nhà. Đặc biệt, những trường hợp thuộc nhóm nguy cơ cao như người mắc bệnh nền, phụ nữ mang thai, người trên 50 tuổi hoặc trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cần được theo dõi sát sao và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi quyết định điều trị tại nhà.
Ngoài ra, hãy đến ngay cơ sở y tế nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nguy hiểm nào sau đây:
- Khó thở, đau tức ngực kéo dài.
- Lú lẫn, mệt mỏi bất thường, không tỉnh táo.
- Da, môi hoặc móng tay nhợt nhạt, xám hoặc tím tái.
4. Các biện pháp phòng ngừa COVID-19 hiệu quả
Mặc dù mức độ nguy hiểm đã giảm, COVID-19 vẫn là căn bệnh truyền nhiễm cần được kiểm soát. Bộ Y tế và WHO khuyến cáo người dân nên duy trì các biện pháp phòng chống cơ bản nhưng hiệu quả sau:
4.1. Đeo khẩu trang đúng cách
Khi đến nơi công cộng, không gian kín hoặc cơ sở y tế
Khi tiếp xúc với người nghi nhiễm hoặc có biểu hiện bệnh
4.2. Rửa tay thường xuyên
Bằng xà phòng dưới vòi nước hoặc dung dịch sát khuẩn tay nhanh
Sau khi ho, hắt hơi, tiếp xúc bề mặt công cộng
4.3. Duy trì khoảng cách, hạn chế tụ tập đông người.
Giữ khoảng cách an toàn và hạn chế tụ tập đông người. Đặc biệt khi có khuyến cáo ca nhiễm tăng trong khu vực địa phương và khi có triệu chứng bất thường.
4.4. Tăng cường sức đề kháng
Ngủ đủ giấc, ăn uống đủ dinh dưỡng
Bổ sung vitamin C, rau xanh, trái cây tươi
Luyện tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga
4.5. Chủ động tiêm vắc xin hoặc tiêm nhắc lại
Với người từ 60 tuổi trở lên, có bệnh nền hoặc làm việc trong môi trường có nguy cơ cao
Nếu đã tiêm hoặc nhiễm COVID-19 trên 6 tháng, nên tiêm nhắc lại để tăng miễn dịch.
5. Chủ động cập nhật và bảo vệ sức khoẻ
Biến thể mới của COVID-19 tuy không làm gia tăng mức độ nghiêm trọng của bệnh, nhưng lại có khả năng lây lan nhanh hơn và xuất hiện một số triệu chứng mới. Chính vì vậy, việc chủ động theo dõi sức khỏe, nhận biết dấu hiệu bất thường và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là những “lá chắn” hữu hiệu trong giai đoạn hiện tại.
Hãy luôn cập nhật thông tin y tế từ nguồn đáng tin cậy, đồng thời giữ gìn sức khỏe cho bản thân và cộng đồng bằng những hành động nhỏ nhưng có ý nghĩa lớn mỗi ngày. Dù COVID-19 đang dần trở thành một bệnh truyền nhiễm quen thuộc, nhưng không vì thế mà chúng ta được chủ quan.
